YEDİÇ HAĞANDOKO
1 sayfadaki 1 sayfası
YEDİÇ HAĞANDOKO
YEDİÇ HAĞANDOKO
(1871-1958)
Adıge general. İslam oğlu. Nalçik yöresinde Karmehable (bugünkü Kamennemost) köyünde doğdu. Bir Ortodoks-Hıristiyan olarak Konstantin Nikolayeviç adıyla vaftiz edildi. 1891'de Konstantinovski Askeri Okulu’nu bitirdi. Ural bölgesindeki Kazak birliklerinde (1898) ve Doğu-Çin demiryolunun korunmasında görev yaptı. Peterburg’daki İmparatorluk Askeri Akademisi’ne devam etti (1902). Rus-Japon Savaşı'na Mançurya’da Kafkas Süvari Tugayı’nın Kuban-Terek Süvari Alayı içindeki Kabardey Taburu'nun bir subayı olarak katıldı (1904). Savaştan sonra Peterburg’daki 1. Hassa Piyade Tümen karargahında yarbay rütbesiyle ve başyaver olarak görev yaptı. Zaman zaman Çar’ın Koruma Birliğinde görevlendirildi. 1907-1913 yıllarında Teke (Türkistan) Süvari Alayı ve Çita Kazak Alayı’nın komutanıydı. Birinci Dünya Savaşı yıllarında Kafkas Süvari Tümeni’nin 2. Tugayı’na (Çeçen ve Tatar Alayları) komuta etti. 1916’da Amur Bölgesi Askeri Valiliği'ne ve bu bölgedeki Kazak Ordusunun Atamanlığına getirildi.
Şubat 1917 Devrimi ve çarın tahttan indirilmesinden sonra da Rusya Geçici Hükümeti'nin talimatıyla Uzakdoğudaki Kamçatka ve Sahalin bölgelerini de içine alan Priamur Askeri Bölgesinin Komutanlığına atandı. Bolşeviklerin Kasım 1917’de iktidara elkoymaları üzerine bu görevinden ayrılarak 1918 yılı başlarında bölgesine döndü. Kabardey yöresinin merkezi Nalçik’te ve Karmehable köyünde yaşadı. Eylül 1918’de Nalçik Yöresi Halklarının V. Kongresi tarafından Nalçik Yöresi Askeri Komiserliği'ne getirildi. Terek yöresinin yeniden Kızıl Ordu tarafından ele geçirilmesi üzerine Kasım ayında Gürcistan’a sığınmak zorunda kaldı. 1921’de Gürcistan’ın da Kızıl Ordu tarafından işgali üzerine ailesiyle birlikte önce Türkiye’ye, sonra da Fransa’ya göç etti.
1930’lu yıllarda Avrupa’daki Kuzey Kafkasya örgütleri çevresinde adı geçti. 1940’ta Almanların Paris’i işgali sırasında “İngilizlerle ilişkisi olmakla” suçlanarak tutuklandı, daha sonra Berlin’deki “Kuzey Kafkasya Milli Komitesi”nin müdahalesiyle serbest bırakıldı. Savaştan sonra Batı Almanya’da oluşturulan “Kuzey Kafkasya Milli Merkezi”nin Onur Üyeliğine seçildi. Avrupa ülkelerindeki perişan Kafkas mültecilerinin sorunlarıyla ve yerleştirilmeleriyle ilgilendi. 1958 yılından sonra Paris’te öldü. Kaleme aldığı anıları, Colombia Üniversitesi (ABD) arşivinde bulunmaktadır.
Eserleri:
-Taktika konnitsi (Süvari Taktikleri), 1907.
-Svod ukazaniy na pokhodnıy boy po opıtu voynı (Savaş Deneyimlerine Göre Yürüyüş Talimatları Düsturu), 1908.
Kaynak:
-Oleg L. Oprışko - "Bıvayut strannıye sblijeniya…" Dokumentalnoye povestvovaniye, Nalçik, 1993, s:33-35.
-Muhammed Hafitze - Razbrosanı Adıgi po belomu svetu, Nalçik, 2000, s:202-203.
(1871-1958)
Adıge general. İslam oğlu. Nalçik yöresinde Karmehable (bugünkü Kamennemost) köyünde doğdu. Bir Ortodoks-Hıristiyan olarak Konstantin Nikolayeviç adıyla vaftiz edildi. 1891'de Konstantinovski Askeri Okulu’nu bitirdi. Ural bölgesindeki Kazak birliklerinde (1898) ve Doğu-Çin demiryolunun korunmasında görev yaptı. Peterburg’daki İmparatorluk Askeri Akademisi’ne devam etti (1902). Rus-Japon Savaşı'na Mançurya’da Kafkas Süvari Tugayı’nın Kuban-Terek Süvari Alayı içindeki Kabardey Taburu'nun bir subayı olarak katıldı (1904). Savaştan sonra Peterburg’daki 1. Hassa Piyade Tümen karargahında yarbay rütbesiyle ve başyaver olarak görev yaptı. Zaman zaman Çar’ın Koruma Birliğinde görevlendirildi. 1907-1913 yıllarında Teke (Türkistan) Süvari Alayı ve Çita Kazak Alayı’nın komutanıydı. Birinci Dünya Savaşı yıllarında Kafkas Süvari Tümeni’nin 2. Tugayı’na (Çeçen ve Tatar Alayları) komuta etti. 1916’da Amur Bölgesi Askeri Valiliği'ne ve bu bölgedeki Kazak Ordusunun Atamanlığına getirildi.
Şubat 1917 Devrimi ve çarın tahttan indirilmesinden sonra da Rusya Geçici Hükümeti'nin talimatıyla Uzakdoğudaki Kamçatka ve Sahalin bölgelerini de içine alan Priamur Askeri Bölgesinin Komutanlığına atandı. Bolşeviklerin Kasım 1917’de iktidara elkoymaları üzerine bu görevinden ayrılarak 1918 yılı başlarında bölgesine döndü. Kabardey yöresinin merkezi Nalçik’te ve Karmehable köyünde yaşadı. Eylül 1918’de Nalçik Yöresi Halklarının V. Kongresi tarafından Nalçik Yöresi Askeri Komiserliği'ne getirildi. Terek yöresinin yeniden Kızıl Ordu tarafından ele geçirilmesi üzerine Kasım ayında Gürcistan’a sığınmak zorunda kaldı. 1921’de Gürcistan’ın da Kızıl Ordu tarafından işgali üzerine ailesiyle birlikte önce Türkiye’ye, sonra da Fransa’ya göç etti.
1930’lu yıllarda Avrupa’daki Kuzey Kafkasya örgütleri çevresinde adı geçti. 1940’ta Almanların Paris’i işgali sırasında “İngilizlerle ilişkisi olmakla” suçlanarak tutuklandı, daha sonra Berlin’deki “Kuzey Kafkasya Milli Komitesi”nin müdahalesiyle serbest bırakıldı. Savaştan sonra Batı Almanya’da oluşturulan “Kuzey Kafkasya Milli Merkezi”nin Onur Üyeliğine seçildi. Avrupa ülkelerindeki perişan Kafkas mültecilerinin sorunlarıyla ve yerleştirilmeleriyle ilgilendi. 1958 yılından sonra Paris’te öldü. Kaleme aldığı anıları, Colombia Üniversitesi (ABD) arşivinde bulunmaktadır.
Eserleri:
-Taktika konnitsi (Süvari Taktikleri), 1907.
-Svod ukazaniy na pokhodnıy boy po opıtu voynı (Savaş Deneyimlerine Göre Yürüyüş Talimatları Düsturu), 1908.
Kaynak:
-Oleg L. Oprışko - "Bıvayut strannıye sblijeniya…" Dokumentalnoye povestvovaniye, Nalçik, 1993, s:33-35.
-Muhammed Hafitze - Razbrosanı Adıgi po belomu svetu, Nalçik, 2000, s:202-203.
1 sayfadaki 1 sayfası
Bu forumun müsaadesi var:
Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz
Paz Ağus. 16, 2009 5:44 am tarafından Admin
» GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ÇERKES(ADİGE) DEVLETLERİ
Paz Ağus. 16, 2009 5:41 am tarafından Admin
» YEDİÇ HAĞANDOKO
Ptsi Tem. 27, 2009 6:53 pm tarafından Admin
» TÜRKİYE'DE ADİGE(ÇERKES) NÜFUSU
Paz Tem. 26, 2009 2:37 pm tarafından Admin
» ÇERKES NÜFUSU
Paz Tem. 26, 2009 1:44 pm tarafından Admin
» İLK ADİGE PARASI
Paz Tem. 26, 2009 3:16 am tarafından Admin
» TAMAN YARIMADASI
Paz Tem. 26, 2009 3:04 am tarafından Admin
» PRENSES TIRGATAO
Paz Tem. 26, 2009 2:50 am tarafından Admin
» GREK KOLONİLERİ VE SİNDİCA
Paz Tem. 26, 2009 2:28 am tarafından Admin